28 grudnia 2011

"Między wierszami" Małgorzata Domagalik, Janusz L. Wiśniewski


Kobiety z założenia dużo mówią, a proces uzewnętrzniania się jest dla nich równie naturalny, jak oddychanie. Płaczą i cieszą się głównie słowami. Podczas wielogodzinnych rozmów telefonicznych z najlepszą (aktualnie!) przyjaciółką smakują życia, snują marzenia, dowartościowują się kosztem innych, wyżalają na otoczenie (w tym seksowniejsze od nich kobiety) oraz ekscytują wszystkim, co latynoskie, umięśnione i niedostępne. A całość na jednym wdechu. Milczą wyłącznie wtedy, kiedy są obrażone, ale jest to raczej stanem chwilowym. W większości przypadków nie ma znaczenia, co i jak wydobywa się z ich ust, byle przyniosło ulgę. Bo kobiety bardziej od rozmowy, uwielbiają emocjonalne wygadywanie się. Inaczej sprawa miewa się, gdy na przeciw staje inteligentny i mający coś do powiedzenia mężczyzna. Z miejsca zaczyna się niekończąca gra słów i pozorów. Linijki zaczynają ubierać się w szeregi wieloznaczności, podtekstów i niedopowiedzeń. Dominują wyważone zdania, zrodzone ze starannie dobranych słów, przemilczenia sprzyjające fascynującej tajemniczości, a wszystko spina delikatna kokieteria. Napięcie seksualne napiera na odwieczną wojnę płci i odwrotnie. Powietrze staje się gęste od chemii i perfum Chanel No.5.
Kiedy parę miesięcy temu skończyłam czytać „188 dni i nocy” Janusa L. Wiśniewskiego i Małgorzaty Domagalik stanęłam na skraju depresji. Totalnie oczarowana i zaczarowana książką nie wyobrażałam sobie kolejnych wieczorów bez niej. Jako kobieta, która doświadczyła w życiu magii mailowania ze wspaniałym mężczyzną, odnajdywałam w tej książce utraconą przeszłość i niedoskonałą teraźniejszość. Codzienność, w której nie trudno o dobór słów na niejeden temat i w niejednym języku, ale gdzie znalezienie szczerego słuchacza graniczy niemal z cudem. Tym bardziej wiadomość o tym, że powstała druga część zbioru, bo nie można tego w żaden sposób nazwać powieścią, czy antologią, była dla mnie niczym gwiazdowy prezent.
Ktoś może powiedzieć, że „Między wierszami” to odgrzewany kotlet, kolejna pseudoepistolograficzna pozycja niemająca w sobie nic z prawdy czy szczerości, a powołana do życia wyłącznie dla zysku autorów. Tylko czy ktoś tak poczytny i do tego pracujący zawodowo w dość hojnie wynagradzanej branży jak Wiśniewski, czy też redaktor naczelna znanego pisma potrzebują narażać swoje nazwisko dla kilku zer? Nie sądzę. Dlatego wierzę, gdy pytani o sens powstania książki mówią: 

[…] Sztuka rozmowy we współczesnym świecie zanika. Mamy coraz mniej czasu, aby zatrzymać się w pogoni za szczęściem i porozmawiać o tym szczęściu z innymi.[…] Rozmowa z samym sobą prowadzi do nieuniknionej arogancji. Rozmowa z drugim człowiekiem wymaga poza tym odwagi. Poddajemy się natychmiast ocenie rozmówcy. Wielu nie ma ochoty ani odwagi, aby poddać się takiej właśnie ocenie. Niektórzy idą wtedy porozmawiać z psychoterapeutą, inni rozmawiają nieustannie jedynie ze sobą.[…]

            A przecież jest tak wiele tematów, o których warto rozmawiać, a nie tylko mówić. Autorzy w kolejnych wiadomościach do siebie wracają do tematu śmierci, życia, snują dysputy o chemicznym składzie szczęścia, podróżach, wizytach w teatrze i najnowszych wynikach badań w sprawie mody na bycie singlem. Wspólnie kosztują sushi i testują kanapy z alcantary. Ona zabiera go do Paryża na spotkanie z Coelho, a On opowiada jej o diamentach z Placu Vendome. Dyskutują o afrodyzjakach, zmysłowym głosie Carli Bruni, starych fotografiach i braku granic z perspektywy weekendu w Genewie, Amsterdamie i Neapolu. Dzielą się smutkami i radościami codzienności, odkrywając odmienność swojego patrzenia na świat, a miejscami kłócąc ze sobą i twardo broniąc swoich racji. I znów robią to z klasą i wielką erudycją. Przynajmniej w mojej ocenie.
            „Między wierszami”, tak jak „188 dni i nocy” zasysa człowieka z miejsca. Oderwanie się od lektury i odmówienie sobie kolejnych stron jest niemal heroicznym wyczynem. Wszelkie obowiązki domowe i służbowe przybierają twarz matki, która z balkonu daje nam znak, że pora wracać do domu, kiedy my akurat nieśmiało trzymamy się za ręce z pierwszą miłością. Wiemy, że trzeba… ale tak trudno to przetłumaczyć sercu.
Powiedzieć, że czyta się to wyśmienicie, to zdecydowanie za mało. Że poszerza horyzonty i rozbudza wyobraźnie – zbyt prosto. Tę książkę najzwyczajniej pochłania się całym sobą, choć Wiśniewski zdaje się docierać głębiej i cieplej. On też więcej dywaguje, roztrząsa i odczuwa. Za to Pani Domagalik celniej punktuje. I jeśli czegokolwiek mogłabym chcieć więcej od tej pozycji, to wyłącznie tego, by częściej mówili „ze sobą”, jak w pierwszej części, niż „do siebie”. 

[…] Tak całkiem poważnie, zawsze robi na mnie duże wrażenie, kiedy mężczyzna potrafi dostrzec w kobiecie coś, czego nie zobaczyli w niej inni. Gdy doskonale wie, że te, a nie inne słowa wydają się jej prostackie, że nie trzeba jej pytać o to czy tamto, skoro to czy tamto wydaje się takie oczywiste, że wreszcie, nawet, gdy na niego nie patrzy, ma stuprocentową pewność, że gdy tylko odwróci głowę, napotka jego spojrzenie. I fajnym afrodyzjakiem jest jeszcze to, że gdy mężczyzna mówi „kocham”, to nigdy się przy tym nie uśmiecha i tylko wtedy jest naprawdę serio.[…]

Czy muszę dodawać, że polecam?

21 komentarzy:

  1. Osiągnięcie skraju depresji to bardzo dobra zachęta do czytania :). Bardzo lubię Domagalik, Wiśniewskiego trochę mniej, ale tylko dlatego, że Pana nie znam (słyszałam to i owo o jego książkach, ale w praktyce nie sprawdziłam). Rozmawiam z ludźmi, ze sobą też, zapewne jak przeczytam książkę to będę miła kolejny temat do monologu, tak wiesz... Sam na sam ;)

    OdpowiedzUsuń
  2. ależ mi zrobiłaś chętkę na tą książkę, teraz muszę ja przeczytać :)

    OdpowiedzUsuń
  3. ja dostałam tyle książek na święta że normalnie do Wielkanocy mam co robić ;D miałam nadzieję, że wpadnie mi jeszcze ta Danuty Wałęsowej ale niestety sama muszę zakupić ;D

    OdpowiedzUsuń
  4. Czytałam obie części. Wtedy byłam równie zaczarowana jak Ty, ale dziś, szacuję, że po około 3 latach, nic we mnie z tych rozmów nie zostało.
    Ciekawe jak aktualnie bym odebrała te wymiany zdań. Podejrzewam, że już nie byłabym taka bezkrytyczna, bogatsza o wiedzę o ludziach, pewnie broniłabym się przed tym, żeby nie dać się nabrać. Choć sama nie wiem przed czym dokładnie ta obrona. ;)

    A w opisie kobiety ze wstępu, to już w ogóle się nie odnajduję, choć rzeczywiście taki stereotyp istnieje. :)

    Niemniej jednak, bardzo przyjemnie się czytało o Twoich wrażeniach z lektury. I można wyczuć pewnego rodzaju tęsknotę za... Ty już tam sama wiesz za czym. ;)

    OdpowiedzUsuń
  5. Poszukam książki, świetna recenzja :)

    OdpowiedzUsuń
  6. Kolejny raz czuję się zachęcona i przekonana. Muszę przeczytać. Zdecydowanie:)

    OdpowiedzUsuń
  7. Natula i we mnie było mnóstwo sceptycyzmu dla Janusza... teraz jest moim ulubionym "info-chemikiem" :)

    Magda - ma 3 lata... bez trudu znajdziesz :)

    Polly - może byłaś niewystarczająco grzeczna? :D

    Taki jest świat - dziękuję :*

    kasandra85 - mam nadzieje, że się nie zawiedziesz. ;p

    Mayu - wątpie bym kiedykolwiek zapomniała zdanie z 1 części: "mężczyzna powinien zawsze zabierać kobiete do miejsc, które jej obiecał. zwłaszcza do tych, do ktorych mieli dotrzeć noca." (pisane z pamięci :)). Rzeczywiście w tym przypadku jest dużo prywatnych uczuć i tęsknot. Ale przyznaj... czy za mężczyzną podobnym do Janusza, tylko bardziej rodzinnym i uczuciowym sposób nie tęsknić? No nie da się.

    OdpowiedzUsuń
  8. W takim razie koniecznie muszę się za nią rozejrzeć i przeczytać;)

    OdpowiedzUsuń
  9. widziałaś u mnie na blogu te stosy prezentów ??? raczej byłam mega grzeczna a Wałęsową najwyżej Zajączek mi przyniesie :P

    OdpowiedzUsuń
  10. Skoro tę książkę pochłania się całą sobą, to koniecznie muszę ją przeczytać, choć powiem, że nieco pesymistycznie odbieram twórczość Wiśniewskiego po książce ,,Samotność w sieci'', ale mimo to zaryzykuje.

    OdpowiedzUsuń
  11. Polly, a może Mikołaj ma sfałszowane dane? :)

    Cyrysiu - ja po samotności jeszcze miałąm dla Niego wiele ciepła. Zraził mi się dopiero kolejnymi nazbyt naukowymi pozycjami. Ale gwarantuje Ci, że w tych dwóch pozycjach znajdziesz więcej człowieka niż pisarza i naukowca, chociaż na świat z naukowego punktu widzenia będzie patrzeć często.

    OdpowiedzUsuń
  12. Dziekuje za odwiedziny u mnie:)Miło mi.

    Dodałam Twojego bloga do obserwowanych-bo jest bardzo ciekawy.Świetnie piszesz.

    OdpowiedzUsuń
  13. To mnie zaskoczyłaś, bo ani Wiśniewskiego, ani Domagalik nie uwielbiałam jakoś przesadnie do tej pory, mimo, że tego pierwszego chwalą pod niebiosy za sprawą każdej nowej książki, którą wydaje, a ta druga to absolutny wzór numer jeden dla wielu prawdziwych dam. Czuję się zaintrygowana i niejako zmuszona sięgnąć po książkę w przyszłości.

    OdpowiedzUsuń
  14. z głową w książce - dziękuje, jest mi bardzo miło :)

    finkaa - jak pisałam wyżej i w recenzji 188 dni i nocy dla mnie Wisniewski też nie był ukochanym literatem. Męczył mnie tą swoją naukowościa myślenia. A jednak tutaj jest więcej człowiekiem i to nie byle jakim. Jest też mężczyzną... a ten imponuje mi podwójnie :)

    OdpowiedzUsuń
  15. Kojarzę autorów, ale jeszcze nie czytałam niczego ich autorstwa. Generalnie często podchodzę sceptycznie do książek, których autorami jest duet, ale tym razem mam ochotę zrobić wyjątek i przeczytać tę książkę gdy tylko na nią trafię :)

    OdpowiedzUsuń
  16. hmmm zapowiada się ciekawie, choć obawiam się odrobinę wiśniewskiego... nie wiem dlaczego, ale jego sposób wyrażania myśli usypia mnie. no dobrze, może nie usypia ale spowalnia, zbija z tropu. ale "ten typ tak ma" zdaje się ;) ciekawi mnie duet damsko-męski, myślę że prędzej czy później sięgnę po tę pozycję, choć - nie wiedzieć dlaczego - strasznie się wzbraniam przed polską literaturą...

    pozdrawiam serdecznie!
    ps: pozwoliłam sobie dodać Twój blog do linków :)

    OdpowiedzUsuń
  17. o i jeszcze jedno - świetna nazwa bloga! :)

    OdpowiedzUsuń
  18. Nie miałam jeszcze przyjemności czytać książki tych autorów, ale po przeczytaniu Twojej recenzji stwierdzam, że muszę koniecznie nadrobić zaległości! i to jak najszybciej ;)
    Jeśli chodzi o "Strach" to lepiej nie czytać bardzo późno w nocy i podczas gdy śpią wszyscy domownicy. Ja właśnie tak zrobiłam i nie polecam :P.

    OdpowiedzUsuń
  19. giffin - witaj :) A ja się w tym roku dobitnie zdążyłam przekonać na własnej skórze, że duety potrafią być wspaniałą podstawą książki. Dwa x dwa to zawsze szersze spojrzenie niż jeden x dwa.

    bluszczyk - jest mi bardzo miło i dziękuje za komplementy. :) ja również pozwoliłam sobie na dopisanie Ciebie do moich linków :)
    Co do Wiśniewskiego, to chyba nie nadaję się na wróżkę odczarowującą go wszystkim, ale myśle, że ta pozycja może być miłym rzucaniem na siebie samodzielnej klątwy :) A co do duetów i rozmów damsko-męskich... jeśli jest o czym i z kim, zawsze pierwsza stane w kolejce :)

    Dioptria - skoro odradzasz, to nie będę :) Za to Wiśniewskiego/Domagalik polecam własnie nocą, w pościeli, przy nastrojowym świetle :)

    OdpowiedzUsuń
  20. Ta recenzja mnie zdecydowanie przekonała i zaciekawiła. Miałam dwa podejścia do książki Wiśniewskiego "Samotność w sieci" i jakoś nie mogłam przez o przejść, ale tą jeśli tylko gdzieś zobaczę na pewno przeczytam :)
    Szczęśliwego Nowego Roku.

    OdpowiedzUsuń
  21. nie mędrkuj nie mędrkuj dobre dane miał :P

    Do Siego Roku !!

    OdpowiedzUsuń